Tình trạng ổn định tài chính đang dần trở thành một bài toán khó trên toàn thế giới. Nhất là khi nhiều người không ngại rơi vào tình trạng nợ hộ gia đình để đầu tư vào bất động sản. Tác hại của việc này chính là các lỗ hổng nợ đang gia tăng trong bối cảnh giá nhà đất tăng cao. Một phần là do hoạt động đầu cơ. Có dấu hiệu người dân đang mua nhà với kỳ vọng giá sẽ tiếp tục tăng, điều này tạo ra động lực không bền vững. Trong khi đó, việc gánh các khoản thế chấp lớn hơn khiến các hộ gia đình rơi vào tình trạng bấp bênh nếu nền kinh tế đi xuống. Một số hộ gia đình đã phải gánh thêm khoản nợ “đáng kể”, với nhiều hộ phải thế chấp rất lớn so với thu nhập.
Table of Contents
Nợ hộ gia đình là khái niệm gì?
Nợ hộ gia đình là một chỉ số quan trọng để đánh giá sức khỏe nền kinh tế của một quốc gia. Viện Nghiên cứu Kinh tế Oxford của Anh công bố dữ liệu cho thấy. Tỷ lệ nợ hộ gia đình tại một số nước ASEAN như: Thái Lan, Singapore, Malaysia… đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Đặc biệt, nợ hộ gia đình đã tác động tiêu cực đến sự tăng trưởng kinh tế của các nước này. Và nó làm dấy lên nghi ngờ về tính ổn định của loại nợ này.
Trong thời gian gần đây, sự bùng nổ về vay mua nhà tại các ngân hàng và các công ty môi giới thế chấp đang làm dấy lên những lo ngại mới về tình trạng nợ thế chấp nợ hộ gia đình. Nhất là khi một số người mua đang trở nên thận trọng hơn về khoản tiền trả trước.
Lượng đơn đăng ký vay mua nhà tặng cao
Tập đoàn ngân hàng ANZ cho biết họ đang bị choáng ngợp. Với số lượng đơn đăng ký vay mua nhà lớn chưa từng có tại Úc. Còn các công ty môi giới thế chấp lưu ý rằng. Một số người mua nhà đã đấu giá thành công những căn nhà giá cao trước cả khi họ được chấp nhận vay vốn. Giám đốc điều hành của công ty quảng cáo bất động sản trực tuyến REA Group của Úc, Owen Wilson, cho biết. Bối cảnh kinh tế sẽ giúp giá nhà đất liên tục tăng trong thời gian còn lại của năm 2021.
“Đây là một trong những thời điểm hiếm hoi cho cả việc mua nhà và bán nhà. Nếu bạn là người mua đang muốn nâng cấp nhà ở hoặc thậm chí bắt đầu tham gia thị trường. Thì mức lãi suất thấp kỷ lục sẽ tạo ra điều kiện tốt nhất để vay thế chấp”, ông nói. Mario Rehayem, Giám đốc điều hành của Pepper Money. Một công ty cho vay phi ngân hàng nhắm đến những khách hàng không đủ điều kiện vay từ các ngân hàng lớn, đồng ý với ý kiến này. “Triển vọng thị trường cực kỳ tích cực”, ông nói.
Bất ổn tài chính có thể xuất hiện trong tương lai gần
Nhà kinh tế trưởng Alex Joiner của công ty quản lý quỹ đầu tưu IFM Investors cho biết. Giá nhà tăng cao hiện vẫn chưa làm dấy lên lo ngại về bất ổn định tài chính. Nhưng điều này có thể xảy ra khi lãi suất tăng. Tiến sĩ Joiner nói: “Về cơ bản, chúng ta đã tận dụng lãi suất cơ cấu. Đồng thời cả lãi suất thấp theo chu kỳ đối với giá nhà trong nhiều năm qua. Do vậy, giá nhà từng tăng rất nhanh có thể sẽ giảm xuống khá mạnh. Một khi lãi suất bắt đầu tăng”. Ngân hàng Dự trữ Úc cho biết họ sẽ giữ lái xuất ở mức 0,1% cho đến ít nhất là năm 2024. Tiến sĩ Joiner cho biết tăng trưởng giá nhà thường sẽ chậm lại hoặc giảm khi lãi suất bắt đầu tăng.
Các vấn đề về nợ hộ gia đình sẽ gia tăng nhiều hơn
Tiến sĩ Joiner cho biết sự bùng nổ vay thế chấp mua nhà. Nó cũng làm gia tăng các vấn đề về khả năng chi trả cho nhà ở. Và điều đó có nghĩa là nợ hộ gia đình sẽ xuất hiện. Ngay sau cuộc suy thoái COVID-19 với khoản nợ nhiều hơn trước đây. Ông Wilson cho biết, sự thận trọng của những người mua đang bắt đầu len lỏi vào thị trường. “Người mua đang trở nên mệt mỏi với việc khoản tiền trả trước lớn quá mức ở thời điểm này. Vì vậy chúng tôi bắt đầu thấy một chút tái cân bằng về việc vay vốn”, ông nói.
Theo công ty quản lý quỹ đầu tư AMP Capital. Tốc độ tăng giá nhà có thể sẽ chậm lại trong năm nay và năm sau. Ví dụ, giá nhà tại Úc giảm từ 15% xuống còn 5%. Và sau đó là mức giảm giá khiêm tốn vào năm 2023. Tuần này, ANZ cũng tiết lộ họ đã hạn chế hoạt động tiếp thị cho vay mua nhà do nhu cầu quá mạnh. REA – thuộc sở hữu đa số của công ty truyền thông News Corporation của tỷ phú Rupert Murdoch. Báo cáo tăng trưởng vay thế chấp tại Úc đã cao hơn trong quý đầu của năm 2021. Mặc dù vẫn chậm hơn so với quý cuối năm 2020.